حلقه مفقوده پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی؛ لزوم تقویت مشاوره مدارس و همکاری با پلیس

کارمند رتبه ۱۶ سیده سعیده سجادی در گفت‌وگو با گیل‌ مانا درباره آسیب‌های اجتماعی، اظهار کرد: به رفتارها، شرایط یا پدیده‎هایی گفته می‌شود که سلامت روانی و اخلاقی جامعه را تهدید می‌کنند و مانع نظم، امنیت، رشد طبیعی افراد و گروه‌ها می‌شوند.

وی با اشاره به دلایل آسیب‌های اجتماعی، افزود: این آسیب‌ها معمولاً ناشی از مشکلات اقتصادی، فرهنگی، خانوادگی یا اجتماعی است و اگر کنترل نشوند، می‌توانند به بحران‌های بزرگتری تبدیل شوند؛ به‌طور کلی آسیب‌های اجتماعی هم افراد را دچار مشکل می‌کنند و هم به جامعه آسیب می‌زنند.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان انواع آسیب‌های اجتماعی را شامل اعتیاد به مواد مخدر و الکل،فقر و بیکاری، بزهکاری و جرم دزدی،خشونت باندهای خلافکار،طلاق و فروپاشی خانواده،کودک آزاری و خشونت خانگی، فرار از منزل(به ویژه در نوجوانان)، کار کودکان و اعتیاد به فضای مجازی برشمرد.

عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی

کارمند رتبه ۱۶ سیده سعیده سجادی درباره عوامل مؤثر در ایجاد آسیب‌های اجتماعی، خاطرنشان کرد: عوامل فردی شامل ضعف ایمان و اعتقادات، کمبود مهارت‌های زندگی مثل( کنترل خشم یا حل مسئله)، اختلالات روانی (افسردگی ،اضطراب پرخاشگری)، کنجکاوی یا هیجان طلبی در نوجوانان است.

وی افزود: عوامل خانوادگی یکی دیگر از این موارد بوده که شامل اختلافات شدید بین والدین، طلاق یا بدسرپرستی، بی‌توجهی والدین به فرزندان، فقر عاطفی و نبود حمایت خانوادگی،اعتیاد یا بزهکاری اعضای خانواده است.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان، عوامل اقتصادی نظیر بیکاری و نداشتن شغل پایدار،فقر و محرومیت، نابرابری اجتماعی و اقتصادی، مهاجرت‌های بی‌برنامه( مثلاً از روستا به شهر) را از دیگر عوامل مؤثر ر ایجاد آسیب‌های اجتماعی بیان کرد.

کاهش ارزش‌های اخلاقی و دینی

کارمند رتبه ۱۶ سیده سعیده سجادی ادامه داد: عوامل اجتماعی و فرهنگ، ضعف نظام آموزشی و تربیتی، کمبود امکانات فرهنگی و تفریحی سالم،تبلیغات ناسالم در رسانه‌ها یا فضای مجازی، تبعیض و بی‌عدالتی اجتماعی، کاهش ارزش‌های اخلاقی و دینی از دیگر موارد موثر بر آسیب‌های اجتماعی است.

وی عوامل محیطی و ساختاری شامل زندگی در محله‌های آسیب خیز با جرم و اعتیاد بالا، نبود قوانین بازدارنده یا ضعف در اجرای قانون، تراکم جمعیت در شهرها و مشکلات شهری را از دیگر عوامل برشمرد.

لزوم شیوه‌های تربیتی والدین برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان درباره شیوه‌های تربیتی والدین برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، تأکید کرد: ایجاد رابطه عاطفی سالم، نظارت و کنترل هوشمندانه، آموزش مهارتهای زندگی،  الگوسازی صحیح، توجه به نیازهای مادی و معنوی و گفت‌وگو و آگاهی بخشی برخی از موارد مورد اهمیت در مسائل تربیتی والدین است.

کارمند رتبه ۱۶ سیده سعیده سجادی درباره نقش نهادهای مسئول در این زمینه، افزود: در واقع، نهادهای مسئول باید ترکیبی از پیشگیری، حمایت و بازتوانی را اجرا کنند تا آسیب‌دیدگان دوباره به زندگی عادی بازگردند.

وی این اقدامات را شامل حمایت‌های اقتصادی و معیشتی، پرداخت کمک هزینه‌های مالی و یارانه‌های حمایتی،ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و کارآفرینی، آموزش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای برای بازتوانی افراد، حمایت‌های روانی و مشاوره‌ای، راه‌اندازی مراکز مشاوره رایگان یا کم هزینه، درمان اختلالات روانی ناشی از آسیب( مثل افسردگی یا اضطراب)، مشاوره خانوادگی برای بازگشت افراد به زندگی سالم، حمایت‌های اجتماعی و فرهنگی،ایجاد خانه‌های امن برای زنان و کودکان آسیب‌دیده، فراهم کردن امکانات تحصیلی برای کودکان کار و خیابانی،فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی برای پرکردن اوقات فراغت جوانان بیان کرد.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان، درباره حمایت‌های حقوقی و قانونی، گفت:تصویب و اجرای قوانین بازدارنده و حمایتی (مثلاً علیه کودک‌آزاری یا خشونت خانگی)، ارائه خدمات حقوقی رایگان برای آسیب‌دیدگان، برخورد جدی با باندها و شبکه‌های مجرمانه موارد مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد.

سجادی درباره هماهنگی بین نهادها، افزود: همکاری سازمان‌های مختلف (بهزیستی، آموزش و پرورش، شهرداری، نیروی انتظامی و غیره)،جلب مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد(NGO ها) و خیرین،استفاده از رسانه‌ها برای آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی در این زمینه مهم است.

رویکرد پلیس در مقابله با آسیب‌های اجتماعی

وی اقدامات پلیس در حوزه مقابله با آسیب‌های اجتماعی را با سه رویکرد پیشگیری، مقابله و حمایت بیان کرد و ادامه داد: این موارد نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی ایفا می‌کند.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان، اقدامات پیشگیرانه را شامل آموزش و آگاه‌سازی مردم (مثلاً درباره خطرات مواد مخدر یا جرایم اینترنتی)،حضور فعال در مدارس و دانشگاه‌ها برای آموزش مهارت‌های اجتماعی،گشت‌های محله‌محور برای افزایش امنیت محلی و همکاری با رسانه‌ها برای فرهنگ‌سازی برشمرد‌.

سجادی اقدامات کنترلی و انتظامی را شامل شناسایی و انهدام باندهای قاچاق و توزیع مواد مخدر، برخورد با مزاحمت‌های اجتماعی (مثل نزاع، مزاحمت خیابانی و اوباش‌گری)، کنترل آسیب‌های فضای مجازی از طریق پلیس فتا،نظارت بر اماکن عمومی (کافی‌نت‌ها، پارک‌ها، مراکز تفریحی) ذکر کرد.

وی درباره حمایت از آسیب‌دیدگان، گفت: ارجاع افراد آسیب‌دیده به مراکز بهزیستی و خدمات حمایتی،ایجاد واحدهای ویژه (مثل پلیس زنان و کودکان) برای رسیدگی به خشونت خانگی و کودک‌آزاری و فراهم کردن امنیت برای قربانیان خشونت یا تهدید از دیگر موارد مهم در کاهش آسیب‌های اجتماعی است.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان با اشاره به اقدامات قانونی و قضایی، خاطرنشان کرد:همکاری با دستگاه قضایی برای برخورد سریع و قاطع با مجرمان، اجرای قوانین بازدارنده (مثلاً در مورد مواد مخدر، سرقت، جرایم اینترنتی)و ثبت و مستندسازی جرایم برای حمایت حقوقی از قربانیان از دیگر اقدامات لازم است.

اقدامات پلیس برای ارتقای مهارت‌های اجتماعی

سجادی، اقدامات پلیس برای ارتقای مهارت‌های اجتماعی در خانواده‌ها را شامل برگزاری کارگاه‌های آموزشی درباره مهارت‌های فرزندپروری، مدیریت خشم و ارتباط سالم، مشاوره و همکاری با مراکز بهزیستی و مشاوران خانواده و آگاه‌سازی والدین درباره تهدیدات فضای مجازی و دوستان ناباب بیان کرد.

وی اجرای برنامه‌های پلیس مدرسه برای آموزش قانون‌مداری و انضباط اجتماعی، برگزاری جلسات آگاهی‌بخشی درباره مضرات مواد مخدر، خشونت و بزهکاری، آموزش مهارت‌های حل تعارض، کار گروهی و احترام متقابل را از اقدامات مهم پلیس در مدارس و دانش‌آموزان ذکر کرد.

رئیس مرکز مشاوره آرامش معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس گیلان اقدامات پلیس برای دانشگاه‌ها و دانشجویان را شامل تشکیل نشست‌های تخصصی در حوزه جرایم سایبری، آسیب‌های اجتماعی و امنیت روانی حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و انجمن‌های علمی – اجتماعی در دانشگاه‌ها، آموزش مهارت‌های زندگی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در قالب همکاری پلیس با مراکز مشاوره دانشگاه بیان کرد.

سجادی با اشاره به اقدامات پلیس در جامعه و برای اقشار مختلف مردم، خاطرنشان کرد: این اقدامات شامل برگزاری همایش‌های عمومی درباره ارتقای فرهنگ ترافیک، قانون‌مداری و پیشگیری از جرم،تقویت طرح‌های محله‌محور با همکاری شوراها و دهیاری‌ها و آموزش عمومی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پلیس است.

وی از خانواده‌ها خواست به تقویت نقش والدین در نظارت و تربیت فرزندان و مشارکت فعال در برنامه‌های آموزشی و فرهنگی مشترک با پلیس توجه داشته باشند.

انتهای پیام