به گزارش گیل مانا، پردل امیرینژاد، رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان تالش در یاداشتی نوشت: صنعت گردشگری امروزه به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در جوامع گوناگون شناخته میشود، در دهههای اخیر با تغییر نگرش جهانی نسبت به منابع فرهنگی و طبیعی، گردشگری پایدار به عنوان راهبردی کلیدی در سیاستهای ملی و منطقهای مطرح شده است، در این میان شهرستان تالش به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، قرارگیری در جوار جنگلهای هیرکانی، سواحل دریای خزر، کوهستانها، آثار باستانی و تنوع فرهنگی قابل توجه، بستری مناسب برای توسعه گردشگری محسوب میشود.
با این حال فقدان زیرساختهای فرهنگی مناسب همچون موزههای تخصصی و مردمشناسی در منطقه، موجب شده است تا ظرفیتهای موجود آنگونه که باید بالفعل نشده است، هدف این پژوهش بررسی راهکارهایی برای توسعه گردشگری در شهرستان تالش از ایجاد موزههای محلی و تخصصی و پیوند آن با توسعه پایدار منطقه است.
نقش موزهها در توسعه گردشگری: موزهها به عنوان مراکز نگهداری، معرفی و آموزش درباره میراثفرهنگی، طبیعی و تاریخی، نقشی کلیدی در ارتقای دانش عمومی و شکلدهی به هویت جمعی ایفا میکنند، در جهان امروز بسیاری از کشورها با استفاده از ظرفیت موزهها، نه تنها به معرفی تاریخ و فرهنگ خود پرداختهاند بلکه از آن به عنوان ابزار توسعه اقتصادی از طریق گردشگری نیز بهره بردهاند.
مطالعات موردی در استانهای مختلف کشور مانند موزههای مردمشناسی سرایان در خراسان جنوبی، موزه طبیعت در تبریز، موزه باستانشناسی کرمانشاه (تکیه معاونالملک) و موزههای قومنگاری در یزد و اصفهان، کاخ موزه انزلی و موزه چای لاهیجان گواهی روشن بر این واقعیت هستند که موزهها میتوانند از عناصر کلیدی در جذب گردشگر، آموزش جامعه و تقویت صنایع خلاق محلی باشند، در تالش ایجاد موزههای متناسب با ویژگیهای منطقهای همچون موزه مردمشناسی، موزه جنگلهای هیرکانی، موزه عشایری و موزه باستانشناسی میتواند نه تنها به حفاظت و احیای میراث منجر شود، بلکه فرصتهای اشتغال، سرمایهگذاری و تعاملات فرهنگی جدیدی ایجاد کند.
معرفی موزههای پیشنهادی در تالش: ۱.موزه مردمشناسی جلال آلاحمد: احیای خانه این نویسنده معاصر در منطقه الالان اسالم و تبدیل آن به موزه، میتواند علاوه بر معرفی زندگی و آثار او، به معرفی نام آوران عرصه تاریخی تالش به فضایی فرهنگی و ادبی در ساحل دریای بزرگ کاسپین بدل شود، ۲. موزه باستانشناسی تالش: استقرار این موزه در کاخ قشلاقی سردار امجد و نمایش آثار باستانی مکشوفه از مناطق مریان، تول، کورامار و تندهبن، میتواند نقش اساسی در معرفی تمدنهای کهن تالش ونیزدر جذب گردشگر در سطح شهرستان داشته باشد، ۳. موزه مفاخر و فرهنگ تالش: در همان کاخ، بخشی به معرفی مفاخر فرهنگی، علمی، هنری و اجتماعی قوم تالش اختصاص یابد، همچنین نمایشگاه صنایعدستی، پوشاک سنتی و ابزارهای کشاورزی و دامداری سنتی در این فضا جذاب خواهد بود، ۴. موزه جنگلهای هیرکانی لیسار: بهعنوان موزهای طبیعی با تمرکز بر گونههای جانوری و گیاهی و تاریخ اکولوژیکی این جنگلهای باستانی، هم برای کودکان و هم برای محققان جالب توجه خواهد بود، ۵. موزه مردمشناسی و عشایری بنون خطبهسرا و سوباتان، این دو موزه با معرفی سبک زندگی کوچنشینی، سازههای سنتی، ابزار معیشت و لباسهای بومی، توانستهاند سالانه حدود بیش از ۴هزار نفر بازدیدکننده در سوباتان و ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر در بنون خطبهسرا جذب کنند، ۶. سایتموزه گورستان مریان: پیشنهاد ایجاد سایتموزهای در محوطه باستانی کلباشی مریان، با بازخوانی معماری قبور، جانمایی استخوانهای انسانی، شبیهسازی نحوه تدفین و نمایش اشیای تدفینی، میتواند تجربهای منحصربهفرد از مواجهه با تاریخ کهن هزارۀ اول پیش از میلاد را به بازدیدکنندگان ارائه دهد.
نقش اقتصادی موزهها در توسعه گردشگری: توسعه موزهها علاوه بر بعد فرهنگی و آموزشی، آثار قابل توجهی در اقتصاد محلی دارد ساخت، راهاندازی و بهرهبرداری از موزهها نیازمند مشارکت نیروی انسانی بومی، استفاده از تولیدات محلی (صنایع دستی، اقلام فروشگاهی)، خدمات اقامتی، حملونقل و تبلیغات است که موجب رونق اقتصاد منطقه میشود، بهعلاوه آمار بازدیدکنندگان سالانه از موزههای سوباتان و خطبهسرا گویای وجود تقاضای قابل توجه برای گردشگری فرهنگی در منطقه است، این ظرفیتها در صورت سازماندهی و تبلیغات گستردهتر، میتوانند منجر به افزایش سرمایهگذاری، ایجاد اشتغال پایدار و تقویت برند گردشگری تالش در سطح ملی و بینالمللی شوند.
همکاری با جوامع محلی در مدیریت و ارائه خدمات در موزهها، ضمن افزایش تعلق خاطر، موجب درآمدزایی مستقیم برای ساکنان منطقه خواهد شد.
توسعه موزههای تاریخی، مردمشناسی، طبیعی و باستانشناسی در شهرستان تالش، راهبردی هوشمندانه در مسیر توسعه پایدار گردشگری است. این موزهها نه تنها به عنوان مراکزی برای حفظ، معرفی و آموزش در زمینه میراث فرهنگی و طبیعی منطقه عمل میکنند، بلکه بهمثابه پیشرانهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز ایفای نقش میکنند. از مهمترین پیشنهادهای اجرایی در این زمینه میتوان به مواردی همچون تهیه طرح جامع موزهداری در شهرستان با مشارکت کارشناسان و دانشگاهها، بهرهگیری از ظرفیت بخش خصوصی و سازمانهای مردمنهاد، تعریف مشوقهای سرمایهگذاری فرهنگی، برگزاری جشنوارهها و تورهای گردشگری علمی- فرهنگی، همکاری با سازمان جهانی موزهها و شبکههای موزهداری منطقهای برای تبادل تجربه.با تحقق این اهداف، تالش میتواند به الگویی موفق در پیوند میان میراث، فرهنگ و توسعه گردشگری پایدار تبدیل شود.
انتهای پیام